PATRON SZKOŁY
Królowa Jadwiga
1374 - 1399
Przyszła na świat 18 lutego 1374 roku jako trzecia i najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki.
Młodej królewnie zapewniono staranne wykształcenie - władała poza węgierskim
i polskim, jeszcze językiem łacińskim, włoskim i niemieckim.
Wcześnie ujawniła wrażliwość na krzywdy bliźnich kształtując
swoją osobowość na podstawie wzoru dwóch świętych kobiet - szwedzkiej
księżniczki Brygidy i Katarzyny Sieny.
Czteroletnia Jadwiga była zaręczona z sześcioletnim Wilhelmem
Habsburgiem. Śmierć Ludwika Węgierskiego w 1382 roku przekreśliła te plany.
Koncepcja oddania korony polskiej Jadwidze powstała dopiero wtedy, gdy po
śmierci Ludwika panowie małopolscy nie zgodzili się ani na kontynuację unii
personalnej z Węgrami, ani na regencję Zygmunta Luksemburskiego - męża
Marii, siostry Jadwigi.
W 1384 roku Jadwiga przybyła do Polski. Po przybyciu do
Krakowa Jadwiga zamieszkała na zamku królewskim na Wawelu. Oto co pisze
w swej Kronice Jan Długosz:
"Zaprawdę nadzwyczajnym widowiskiem był ów wjazd
niedorosłego dziewczęcia, samego bez matki, otoczonego tylko wspaniałym
dworem, wiedzionego przez sędziwe duchowieństwo, urzędników poważnych (...)
Kraj w Jadwidze, w "młodym królu" swym, w dziewicy zachwycającej pięknością
której sam wiek dodawał uroku widział zbawcę i zesłańca bożego."
15 października w dniu św. Jadwigi odbyła się uroczysta
koronacja na Wawelu. Od razu po koronacji wszystkie dokumenty państwowe
zaczęto wystawiać w imieniu nowego monarchy - dziesięcioletniej Jadwigi. We
wszystkich podejmowanych przez młodą królową działaniach wysuwa się na czoło
jej osobowość, jej cechy charakteru.
"Okazywała rozsądek i dojrzałość mimo młodego wieku,
cokolwiek mówiła albo czyniła, wykazywało jakby sędziwego wieku powagę."
W styczniu 1385 roku pojawiło się na Wawelu poselstwo
litewskie. Wielki książę Jagiełło w zamian za rękę Jadwigi był gotów przyjąć
wraz ze wszystkimi poddanymi chrześcijaństwo i wcielić swe ziemie do Polski.
14 sierpnia 1385 roku odbył się układ w Krewie o małżeństwie
Jadwigi z Jagiełłą i Unii Polsko-Litewskiej. 18 lutego 1386 roku zawarte
zostało małżeństwo Jagiełły z Jadwigą, a 4 marca Jagiełło został koronowany na Króla Polski. Małżeństwo to i będąca
jego następstwem unia były ogromnie ważnymi wydarzeniami - zmieniły cały
układ sił w Środkowej i Wschodniej Europie.
W czasie podróży do Wielkopolski zarysowała się różnica
poglądów pomiędzy małżonkami dotycząca postępowania w stosunku do ubogiej
ludności.
Po powrocie do Krakowa - Jagiełło udał się na Litwę, a królowa stanęła na czele wyprawy na Ruś Czerwoną. Wyprawa osiągnęła cel i ziemie
ruskie powróciły na trwałe do Polski.
W latach 90-tych Jadwiga miała szerszy udział w rządzeniu
krajem. Stawała się coraz bardziej popularna, rozumiała tajniki polityki,
ujawniając wielką przenikliwość zwłaszcza w sprawach krzyżackich i litewsko-ruskich. Stała się orędowniczką pokoju Zakonu z Polską pod
warunkiem zaprzestania niepokojenia Litwy przez Krzyżaków. Odegrała też
doniosłą rolę w doprowadzeniu do zgody między Jagiełłą i Witoldem.
W swej działalności wewnątrz państwa coraz większą opieką
otaczała kościoły. Była pierwszym polskim monarchą, który odwiedził Jasną
Górę. Nakładem Jadwigi zbudowano kościół Najświętszej Marii Panny, hojnie
wyposażyła kościół Mariacki w Krakowie i założyła na Kleparzu zakon św. Benedykta, była dobroczyńcą innych klasztorów. W Katedrze Wawelskiej
ufundowała ołtarz Wniebowzięcia. Patronowała tłumaczeniu na język polski
Pisma Świętego i wielu dzieł ojców kościoła:
"Rzecz wątpliwa, czy królowa przybywając do kraju
cokolwiek umiała po polsku, ale to pewne, że ten język wkrótce sobie
przyswoiła, że wiele ksiąg pobożnych tłumaczyć kazała i, że za jej czasów na
Wawelu po raz pierwszy dało się słyszeć publicznie polskie Słowo Boże. Ręką
jej szyte ozdoby do kościołów, liczne dla nich ofiary, dowodzą pobożności
wielkiej (...)"
W katedrze wawelskiej ustanowiła królowa Jadwiga kolegium
szesnastu psałterzystów oddających cześć Bogu nieustannie dniem i nocą.
Na dworze papieskim w Rzymie podjęła starania o odnowienie
działalności Akademii Krakowskiej. W 1397 roku uzyskała pozwolenie papieskie
na otwarcie wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim. W swoim
testamencie zapisała uniwersytetowi ogromne sumy (10 kg złota, osobiste
klejnoty), dzięki którym wznowił on swoją działalność w 1400 roku. Odnowiony
uniwersytet służył podniesieniu kultury umysłowej w Polsce. Stał się
ogniskiem promieniującym wielką humanistyczną wiedzą. Wykształcił wielu
wybitnych Polaków, takich jak Mikołaj Kopernik, Jan Kochanowski, Paweł Włodkowic, Andrzej Frycz Modrzewski, Marcin Król z Żurawicy, Jakub
Parkoszowic, Stanisław ze Skalbmierza.
22 czerwca 1399 roku urodziła się parze królewskiej córeczka -
Elżbieta Bonifacja, która w niecały miesiąc później zmarła, a 17 lipca 1399
roku zakończyła swoje życie jej matka. Śmierć Jadwigi wzbudziła szczery i powszechny żal. Cały kraj ogarnęła żałoba. Została pochowana na Wawelu.
W polskiej tradycji historycznej zajmuje Jadwiga doczesne
miejsce jako jedyna kobieta - król na tronie polskim i jako władczyni dobrze
zasłużona dla kraju, który nie był jej właściwą ojczyzną, chociaż i po ojcu
i po matce spokrewniona była z polskimi Piastami.
Po śmierci uznana za świątobliwą (kult potwierdzony w 1979
roku). W 1986 roku ogłoszono Jadwigę błogosławioną.
8 czerwca 1997 roku w czasie wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II
w Polsce, na Błoniach w Krakowie Królowa Polski Jadwiga
Andegaweńska została ogłoszona świętą.
|